Katedra Mediów i Kultury Audiowizualnej UŁ w Instytucie Teorii Literatury, Teatru i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Łódzkiego serdecznie zaprasza na międzynarodową konferencję naukową KINO POLSKIE: REINTERPRETACJE. HISTORIA – POLITYKA – IDEOLOGIA (Łódź, 23-25 października 2006).
Ideologia i polityka w istotny sposób warunkowały dzieje polskiego kina – przed II wojną światową, w czasach PRL-u, ale także po 1989 r. Poszczególne nurty i tendencje, biografie twórców, okoliczności produkcji i dystrybucji konkretnych dzieł oraz ich recepcja są bardzo często wyrazem owych – dramatycznych dla każdej sztuki – związków. Tym bardziej zaskakujący wydaje się fakt, iż problem ten nie został dotychczas (poza nielicznymi wyjątkami) rozpoznany przez polską humanistykę, dla której relacje pomiędzy kinem a polityką były najczęściej tematem jedynie współtowarzyszącym, poruszanym niejako na marginesie rozważań historyczno-filmowych.
Główny cel konferencji określa zawarte w jej nazwie słowo: „reinterpretacje” – istotne, zważywszy przewidywany kierunek nowych odczytań polskiego filmu, które mogą zostać podjęte w odniesieniu do szerszych kontekstów życia politycznego i społecznego, jak i na płaszczyźnie indywidualnych działań twórczych, często wyrastających z ugruntowanej tradycji kulturowej. W tak zarysowanym polu tematycznym mogą zatem znaleźć swoje miejsce zagadnienia ujmujące problem „kino a polityka” z różnych punktów widzenia (np.: kwestia pamięci kolektywnej oraz reprezentacji wydarzeń historycznych, działalność cenzury i strategie oporu wobec dominującego modelu ideologicznego, dyskursy marginalizowane lub nieobecne w polskim kinie, problem „trudnego sąsiedztwa” i stereotypów narodowych). W historyczno-filmowej perspektywie zamysł owych „reinterpretacji” wydaje się ambitny, gdyż mogą i powinny im podlegać także niektóre z dotychczasowych, niekiedy uznawanych za kanoniczne opracowań, które poddane były tej samej politycznej i ideologicznej presji, co ich przedmiot zainteresowania.
O potrzebie nowego ujęcia dziejów filmu polskiego decyduje także to, co w badaniach filmoznawczych tak ważne – dostęp do źródeł, ongiś przed nauką zamkniętych; możliwość dotarcia do archiwalnych zasobów ekonomicznego (ale przecież także – politycznego) mecenasa otwiera przed historykami filmu przestrzeń dotychczas niezagospodarowaną. Nie bez znaczenia w próbach owych reinterpretacji są także te postawy i opcje metodologiczne, które w oglądzie polskiego kina nie zostały dotychczas wykorzystane – nie można wykluczyć, iż ich aplikacja do badań filmo- i medioznawczych umożliwi nowe odczytania tych zjawisk z obszaru filmu polskiego, które zdają się być okrzepłe w „raz-na-zawsze” ustalonych interpretacjach; historia kina to przecież także historia jego recepcji. Uwaga ta odnosi się oczywiście nie tylko do kina fabularnego, lecz także dokumentu, doświadczeń awangardy, filmu amatorskiego oraz produkcji telewizyjnych – w zamyśle organizatorów konferencji, również te obszary powinny zostać poddane uważnej analizie.
Ufamy, iż konferencja stanie się forum integracji środowiska filmoznawczego, umożliwiając jednocześnie nawiązanie kontaktów z badaczami podejmującymi wskazane zagadnienia z perspektywy własnych zainteresowań i metodologii naukowych. Mając za sobą niedawne doświadczenia trzech międzynarodowych konferencji: „Kino ma 100 lat” (1996), „Filmowy i teatralny świat Andrzeja Wajdy” (2001) oraz „Wyzwanie gier komputerowych” (2002), wyrażamy przekonanie, iż udział zagranicznych gości pozwoli zwrócić uwagę także na te cechy polskiego kina, których sami nie zawsze potrafimy rozpoznać.
prof. zw. dr hab. Ewelina Nurczyńska-Fidelska – kierownik naukowy
dr Konrad Klejsa – sekretarz naukowy
Konferencja zorganizowana przy współpracy finansowej Urzędu Miasta Łodzi.